μούτρο

μούτρο
το (Μ μοῡτρο και μοῡτρον)
συν. στον πληθ. τα μούτρα
το πρόσωπο, η όψη τού ανθρώπου, η μορφή, η φάτσα («πλύνε τα μούτρα σου»)
νεοελλ.
1. μτφ. α) ανήθικος άνθρωπος, κατεργάρης, φαύλος («είναι αυτός ένα μούτρο»)
β) δύστροπος
2. φρ. α) «με τί μούτρα να παρουσιαστώ» και «δεν έχω μούτρα να τόν δω» — λέγεται στις περιπτώσεις που ένας ντρέπεται να παρουσιαστεί ενώπιον κάποιου, τον οποίο έβλαψε ή εξαπάτησε ή κατηγόρησε
β) «τί μούτρα είναι αυτά» και «πήγε να δείξει τα μούτρα του» — λέγεται για πολύ άσχημο άνθρωπο
γ) «έχει μούτρα και μιλά ακόμη» — τολμά να παραπονείται ή να δικαιολογείται μετά από κάτι μεμπτό που έκανε
δ) «παίρνω τα μούτρα μου» — τολμώ να κάνω κάτι
ε) «πήρα τα μούτρα μου κι έφυγα» — αναχώρησα καταντροπιασμένος
στ) «ξινίζω τα μούτρα μου» και «κατεβάζω τα μούτρα μου» και «κάνω μούτρα» — κάνω μορφασμούς που εκφράζουν τη δυσαρέσκειά μου, θυμώνω, κατσουφιάζω
ζ) «πέφτω με τα μούτρα» — επιδίδομαι σε κάτι με όλες μου τις δυνάμεις, αφοσιώνομαι σε κάτι με ζήλο
η) «δεν είναι για τα μούτρα σου» — δεν σού αξίζει
θ) «τό 'κάνες σαν τα μούτρα σου» — διαχειρίστηκες άσχημα μια υπόθεση ή ένα ζήτημα, κατέστρεψες
ι) «μούτρα για σιδέρωμα» — λέγεται για αναιδή άνθρωπο
ια) «θα σού σπάσω τα μούτρα»
(ως απειλή) θα σέ χτυπήσω ή θα σέ γρονθοκοπήσω στο πρόσωπο
ιβ) «τούς τά χτύπησα στα μούτρα» — τούς τά είπα από την καλή, δεν αποδέχθηκα αυτά που μού πρότειναν, τούς περιφρόνησα κι έφυγα
μσν.
χρησιμοποιείται μαζί με την κτητική αντωνυμία μου, σου, του για να δηλωθεί το ίδιο το πρόσωπο («ἐγώ 'μαι ὁ φταίστης; Ψεύγεσαι στὰ μοῡτρα τὰ δικὰ σου!», Ζην.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < ιταλ. mutria «σοβαρότητα, έπαρση». Δυσχερής είναι η παραγωγή τής λ. από τα μούρη - μουρώνω - μουρωτός, μούρωτον (> μοῦρτον > μοῦτρον). Κατ' άλλη ετυμολογία, η λ. προήλθε από αμάρτυρο *μούτρα < μσν. μούστρα < μόστρα < ιταλ. mostra (πρβλ. κεντίστρα -κεντήτρα, μοιρλογίστρα - μοιρολογήτρα)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • μούτρο — το (λ. ιταλ.) 1. το πρόσωπο, η όψη του ανθρώπου. 2. φρ., «Πέφτω με τα μούτρα», προσπαθώ με όλες μου τις δυνάμεις, αφοσιώνομαι σε κάτι· «Κάνω μούτρα», εκφράζω τη δυσαρέσκειά μου, θυμώνω, κατσουφιάζω· «Ξίνισε τα μούτρα του», εκδήλωσε δυσαρέσκεια με …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • μουτρώνω — [μούτρο] 1. κατεβάζω τα μούτρα μου, σκυθρωπάζω, γίνομαι κατηφής από δυσαρέσκεια, κατσουφιάζω 2. (η μτχ. παθ. παρακμ.) μουτρωμένος, η, ο κατσουφιασμένος, χολωμένος εξαιτίας έκδηλης δυσαρέσκειας («μάς ήρθε μουτρωμένος») …   Dictionary of Greek

  • Ena Exypno Exypno Moutro — Ένα Έξυπνο Έξυπνο Μούτρο Directed by Andreas Andreakaki Written by Giannis Dalianidis Nikos Tsiforos Starring Vassilis Avlonitis Kostas Voutsas Nikos Rizos Nini J …   Wikipedia

  • Nikos Rizos — For other uses, see Rizos. Nikos Rizos Νίκος Ρίζος Born September 30, 1924(1924 09 30) Peta, Greece Died April 20, 1999(1999 04 20) (aged 74) Athens, Greece Occupation …   Wikipedia

  • Авлонитис, Василис — Эту статью следует викифицировать. Пожалуйста, оформите её согласно правилам оформления статей …   Википедия

  • αλεπόμουτρο — το 1. το πρόσωπο τής αλεπούς 2. (για πρόσωπα) πονηρός, δόλιος, πανούργος. [ΕΤΥΜΟΛ. < αλεπού + μούτρο] …   Dictionary of Greek

  • αρκουδίσιος — α, ο 1. αυτός που προέρχεται από αρκούδα («αρκουδίσιο δέρμα») 2. εκείνος που ανήκει σε αρκούδα ή που τη θυμίζει («αρκουδίσιο μούτρο») …   Dictionary of Greek

  • κακομούτρης — ο, θηλ. κακομούτρα, ουδ. κακομούτρικο αυτός που έχει άσχημη όψη, ασχημομούρης, ασχημοπρόσωπος. [ΕΤΥΜΟΛ. < κακ(ο) * + μούτρο] …   Dictionary of Greek

  • μουσούδι — το (Μ μουσούδι[ν]) 1. ρύγχος ζώου 2. (σκωπτικά) πρόσωπο, μούτρο. [ΕΤΥΜΟΛ. < ιταλ. muso + υποκορ. κατάλ. ούδι(ν) (πρβλ. μουσ ίτσα)] …   Dictionary of Greek

  • μουτράκι — το (με θωπευτική σημ.) μικρό μούτρο, μικρό και συμπαθητικό πρόσωπο …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”